---

Wij laten hier een vertaling volgen van het zgn. Sonnini-manuscript, een oud geschrift waarvan in het Brits Museum te Londen een vertaling aanwezig is geweest. Het origineel van deze vertaling is echter in de oorlog tijdens een bombardement vernield. In de catalogus van de bibliotheek van bet Britse Museum staat dit document vermeld onder het hoofd “Sint Paulus”.

Dit zal ons niet meer zo vreemd voorkomen, wanneer we zien dat het gehele manuscript bestaat uit een verslag van Paulus’ reis naar Spanje en Engeland.

Het geschrift is bekend geworden als “het verloren hoofdstuk van de Handelingen der Apostelen”. Men zegt dat het ontdekt werd in de archieven van Constantinopel en door sultan Abdul Achmed werd geschonken aan de Franse schrijver en reiziger C. S. Sonnini.

De authenticiteit van dit manuscript is geenszins bewezen. Wij weten echter uit Romeinen 15:24 dat Paulus plannen had om naar Spanje te reizen en uit vele overleveringen en vaststaande bewijzen is wel gebleken dat hij ook in Engeland moet zijn geweest. Wat ook de oorsprong van dit geschrift moge zijn, het leest als het boek Handelingen en het doet aan als een vervolg hierop. De Engelse vertaling van het manuscript stamt uit 1801

Enkele punten die getuigen voor de echtheid van het manuscript zijn:

1. Het is zeer overtuigend van oude datum;
2. Het is geschreven in het Grieks in de stijl van de Handelingen;
3. Voorkomende plaats- en persoonsnamen worden geschreven in hun. Latijnse vorm;
4. De toon is geestelijk en hoogstaand;
5. Het heeft een schriftuurlijke beknoptheid;
6. De profetische uitingen zijn van bijzondere aard;
7. Het feit dat het manuscript gevonden werd in de archieven van Constantinopel;
8. Het karakter is puur evangelisch en lijkt te getuigen van een Goddelijk planmatige strekking.

Of het aanvullende hoofdstuk van het boek Handelingen inderdaad van Godswege is geschreven om in deze eindtijd geopenbaard te worden, we zullen liet hopelijk na dezen verstaan.

Afschrift van het Sonnini manuscript:

Nederlands

1. En Paulus, vervuld met de zegeningen van Christus en volhardend in de Geest, vertrok uit Rome teneinde naar Spanje te gaan, want hij had zich reeds lange tijd voorgenomen om daarheen te reizen. En hij wilde och van daaruit naar Brittannië gaan
2. Want hij had in Phoenicië gehoord, dat een aantal van de kinderen Israëls omstreeks de tijd van de Assyrische ballingschap over zee gevlucht waren, naar de “kustlanden in de verte”, zoals door de profeet gesproken was, en die door de Romeinen Brittannië genoemd worden.
3. En de Here had bevolen, dat het Evangelie ver weg aan de heidenen gepredikt zou worden en aan de verleren schapen van het huis Israëls¹.
4. En geen mens hield Paulus tegen; want hij getuigde krachtig van Jezus in het bijzijn van de volkstribunen en onder de mensen; en hij nam enkele van de broeders mede, die met hem in Rome hadden vertoefd, en zij gingen scheep in Ostium en daar zij gunstige wind hadden, werden ze veilig in een Spaanse haven gebracht.
5. En vele mensen waren verzameld uit de steden en dorpen en het heuvelland; want zij hadden gehoord van de bekering van de apostel, en de vele wonderen, die hij gedaan had.
6. Paulus predikte krachtig in Spanje en grote menigten geloofden en werden bekeerd want zij beseften, dat hij een van God gezonden apostel was.
7. Zij vertrokken uit Spanje en Paulus en zijn gezelschap voeren, toen zij een schip gevonden hadden in Amorica, naar Brittannië, zij gingen daar aan land en bereikten, langs de Zuidkust getrokken zijnde, een havenplaats, genaamd Raphinus.
8. Toen nu het bericht overal verspreid was, dat de apostel aan hun kust geland was, kwamen grote menigten inwoners tot hem en zij behandelden hem hoffelijk, en hij kwam door de oostelijke poort van hun stad binnen, en woonde in bet huis van een Hebreeër, één van zijn eigen volk.
9. En des morgens kwam hij en stond op de berg Lud² ; en da messen verdrongen zich aan de poort en verzamelden zich in de hoofdstraat, en hij predikte Christus tot hen, en velen geloofden het woord en het getuigenis van Jezus.
10. En des avonds kwam de Heilige Geest op Paulus en bij profeteerde, zeggende: Zie in het laatste der dagen zal de God des Vredes in de steden wonen, en de bewoners daarvan zullen geteld worden; en met de zevende telling van de mensen³ zullen hun ogen geopend worden, en zal de heerlijkheid van hun erfenis voor hen uit schijnen. En naties zullen komen om te aanbidden op de Berg, die getuige is van het geduld en langdurig lijden van ’n dienstknecht des Heren.
11. En in de laatste dagen zullen nieuwe tijdingen van het Evangelie uit Jeruzalem voortkomen, en de harten der mensen zullen zich verheugen, en ziet, bronnen zullen geopend worden, en er zullen geen plagen meer zijn.
12. In die dagen zullen er oorlogen en geruchten van oorlogen⁴ zijn; en een koning zal opstaan, en zijn zwaard zal zijn voor het helen van de naties, en zijn vredestichting zal voortduren, en de glorie van zijn koninkrijk zal een wonder zijn onder de vorsten.
13. En het geschiedde, dat enkelen van de Druïden persoonlijk tot Paulus kwamen en door hun gewoonten en ceremonieën toonden dat zij afstamden van de Joden, die de slavernij in het land Egypte ontvlucht waren, en de apostel geloofde deze dingen, en hij gaf hen de vredeskus.
14. En Paulus woonde drie maanden in zijn huis, terwijl hij voortdurend het geloof versterkte en Christus predikte.
15. En na deze dingen vertrokken Paulus en zijn broeders uit Raphinus en voeren naar Atium in Gallië⁵.
16. En Paulus predikte in de romeinse garnizoenen en onder de mensen, iedereen vermanend boete te doen en zijn zonden te belijden.
17. En daar kwamen enkelen van Belgae om van hem de nieuwe leer te vernemen, en van de Here Jezus. En Paulus opende zijn hart voor hen, en vertelde hen alle dingen die hem overkomen waren; waarom het was, dat Christus Jezus op de wereld kwam om zondaren te redden; en zij vertrokken, terwijl zij onder elkaar de dingen die zij gehoord hadden, overpeinsden.
18. En na veel gepredikt en hard gewerkt te hebben gingen Paulus en zijn medewerkers naar Helvetia⁶, en kwamen aan de berg Pontius Pilatus, waar hij, die de Heer veroordeelde, zichzelf voorover te pletter sloeg en zo ellendig omkwam.
19. En onmiddellijk daarop vloeide een krachtige stroom uit de berg en spoelde zijn in stukken gebroken lichaam in een meer⁷.
20. En Paulus strekte zijn hand vooruit over het water en bad tot de Heer, zeggende: O Here God, geef een teken aan alle volken, dat hier Pontius Pilatus, die Uw zoon veroordeelde, voorover in de afgrond gestort is.
21. En terwijl Paulus nog sprak, zie, daar kwam een hevige aardbeving, en het aangezicht der wateren werd veranderd, en de vorm van het meer geleek op de Zoon des Heren, die in hevige pijnen aan het kruis hing.
22. En een stem kwam uit de hemel, zeggende: Zelfs Pilatus is de gramschap, die zal komen, ontsnapt, want hij waste zijn handen ten aanschouwe van de schare bij het vergieten van het bloed van de Here Jezus⁸.
23. Daarom eerden Paulus en die met hem waren God, toen zij de aardbeving zagen, en de stem van de engel hoorden, en zij waren zeer versterkt in de Geest.
24. En zij reisden m kwamen aan de berg Julius, waar twee pilaren stonden, één aan de rechter- en één aan de linkerzijde, opgericht door Keizer Augustus⁹.
25. En Paulus vervuld van de Heilige Geest, verhief zich tussen de twee pilaren, zeggende: Mannen broeders, deze stenen, die gij heden ziet, zullen getuigen van mijn reis hiervandaan; en waarlijk zeg ik, zij zullen blijven tot de uitstorting van de Heilige Geest op alle naties. Ook zal de weg hierheen door alle geslachten heen niet versperd zijn.
26. En zij trokken verder en kwamen te Illyrië¹⁰, met het doel om door Macedonië Azië in te gaan. En er was genade in alle kerken; en zij waren gelukkig en hadden vrede. Amen.

1 – Zie Handelingen 9:15 en 22:21

2 – Ludgate Hill, waarop St. Paul’s Cathedral is gebouwd.

3 – Engeland had in 1861 zijn zevende volkstelling.

4 – Zie Lukas 21

5 – Frankrijk

6 – Zwitserland

7 – Pilatussee?

8 – Zie Mattheus 27:24

9 – De Juliër-pas bij St. Moritz

10 – Romeinen 15:19

Engels

1. And Paul, full of the blessings of Christ, and abounding in the spirit, departed out of Rome, determining to go into Spain, for he had a long time purposed to journey thitherward, and was minded also to go from thence into Britain.
2. For he had heard in Phoenicia that certain of the children of Israel, about the time of the Assyrian captivity, had escaped by sea to the “isles afar off,” as spoken by the prophet, and called by the Romans Britain.
3. And the Lord commanded the gospel to be preached far hence to the Gentiles, and to the lost sheep of the house of Israel.
4. And no man hindered Paul; for he testified boldly of Jesus before the tribunes and among the people; and he took with him certain of the brethren which abode with him at Rome, and they took shipping at Ostium, and having the winds fair were brought safely into an haven of Spain.
5. And much people were gathered together from the towns and villages, and the hill country, for they had heard of the conversion of the apostle, and the many miracles which he had wrought.
6. And Paul preached mightily in Spain, and great multitudes believed and were converted, for they perceived he was an apostle sent from God.
7. And they departed out of Spain, and Paul and his company finding a ship in Armorica sailing unto Britain, they went therein, and passing along the South coast they reached a port called Raphinus.
8. Now when it was noised abroad that the apostle had landed on their coast, great multitudes of the inhabitants met him, and they treated Paul courteously, and he entered in at the east gate of their city, and lodged in the house of an Hebrew and one of his own nation.
9. And on the morrow he came and stood upon Mount Lud; and the people thronged at the gate, and assembled in the Broadway, and he preached Christunto them, and many believed the word and the testimony of Jesus.
10. And at even the Holy Ghost fell upon Paul, and he prophesied, saying Behold, in the last days the God of peace shall dwell in the cities, and the inhabitants thereof shall be numbered; and in the seventh numbering of the people, their eyes shall be opened, and the glory of their inheritance shine forth before them. And nations shall come up to worship on the mount that testifieth of the patience and long suffering of a servant of the Lord.
11. And in the latter days new tidings of the gospel shall issue forth out of Jerusalem, and the hearts of the people shall rejoice, and behold fountains shall be opened, and there shall be no more plague.
12. In those days there shall be wars and rumors of wars; and a king shall rise up, and his sword shall be for the healing of the nations, and his peacemaking shall abide, and the glory of his kingdom a wonder among princes.
13. And it came to pass that certain of the Druids came unto Paul privately, and showed by their rites and ceremonies they were descended from the Jews which escaped from bondage in the land of Egypt, and the apostle believed these things, and he gave them the kiss of peace.
14. And Paul abode in his lodgings three months, confirming in the faith and preaching Christ continually.
15. And after these things Paul and his brethren departed from Raphinus and sailed unto Atium in Gaul.
16. And Paul preached in the Roman garrisons and among the people, exhorting all men to repent and confess their sins.
17. And there came to him certain of the Belgae to inquire of him of the new doctrine and of the man Jesus; and Paul opened his heart unto them, and told them all things that had befallen him, how be it that Christ came into the world to save sinners; and they departed, pondering among themselves upon the things which they had heard.
18. And after much preaching and toil, Paul and his fellow labourers passed into Helvetia, and came unto Mount Pontius Pilate, where he who condemned the Lord Jesus dashed himself down headlong, and so miserably perished.
19. And immediately a torrent gushed out of the mountain, and washed his body broken in pieces into a lake.
20. And Paul stretched forth his hands upon the water, and prayed unto the Lord, saying, O Lord God, give a sign unto all nations that here Pontius Pilate, which condemned thine only-begotten Son, plunged down headlong into the pit.
21. And while Paul was yet speaking, behold there came a great earthquake, and the face of the waters was changed, and the form of the lake like unto the Son of Man hanging in an agony upon the cross.
22. And a voice came out of heaven saying, Even Pilate hath escaped the wrath to come, for he washed his hands before the multitude at the bloodshedding of the Lord Jesus.
23. When therefore Paul and those that were with him saw the earthquake, and heard the voice of the angel, they glorified God, and were mightily strengthened in the spirit.
24. And they journeyed and came to Mount Julius, where stood two pillars, one on the right hand and one on the left hand, erected by Caesar Augustus.
25. And Paul, filled with the Holy Ghost, stood up between the two pillars, saying, Men and brethren, these stones which ye see this day shall testify of my journey hence; and verily I say, they shall remain until the outpouring of the spirit upon all nations, neither shall the way be hindered throughout all generations.
26. And they went forth and came unto Illyricum, intending to go by Macedonia into Asia, and grace was found in all the churches; and they prospered and had peace. Amen.

Enkele toelichtingen

THE MORNING POST van 27-3-31 bevatte het bericht, dat Paus Pitte XI tegenover een groep van 150 Engelse pelgrims, waaronder de burgemeesters van Bath, Colchester en Dorchester verklaarde, dat niet Paus Gregorius (door het zenden van de monnik Augustinus) hst Christendom in Engeland gebracht heeft, maar, dat dit geschied is door Paulus zelf.

Clemens, bisschop van Rome van 30-100 na Chr. Schreef: Paulus…….. ontving de prijs van zijn lijdzaamheid. Nadat hij tot in het uiterste Westen het Evangelie gebracht had, stierf hij de marteldood.

Eusebius (320), bisschop van Caesarea zegt: Benjaminieten kwamen om het Evangelie in deze eilanden te brengen en Paulus predikte ook het Evangelie in Brittannië.

Theodoretus, bisschop van Cyrrhus (423-460) zegt: PauIus vrijgelaten na zijn eerste gevangenschap te Rome, predikte het Evangelie aan de Britten en aan anderen, in het Westen.

Paulus in Brittannië (R. W. Morgan)

Omstreeks 1860 door een zeer belezen Britse predikant, onbekend met onze visie, geschreven boek over de historie van Brittannië in het begin van onze jaartelling. Aan de hand van een overstelpend aantal historische bronnen wordt de stichting van de eerste Christengemeente in Zuid-Engeland door de Bijbelse apostelen beschreven, alles in het licht van de contemporaine geschiedenis van Julius Caesar, Augustus en Claudius de Romeinse keizers. Dir boek wordt beschouwd als één der beste bronnen aangaande de kennis van het druïdische in Engeland, de hoogstaande Keltische cultuur en de toenmalige Britse koningen. Genoemde onderwerpen zijn in Nederland vrijwel geheel onbekend.