Categorie: Inleiding

---

God verkoos Israël. Het was daarmee Gods volk. Wat waren, naast de belofte dat uit het volk de Messias zou komen, de consequenties voor Israël? Is hun uitverkiezing wel een zegen?

---

De voorwaarden

Een verbond tussen twee partijen komt er kort gezegd op neer dat twee partijen samen de afspraak maken, dat als de ene partij iets doet voor de ander, dat de andere partij daar iets voor terugdoet. En zolang beide partijen binnen de grenzen van het verbond blijven, is er niets aan de hand.

God sloot een verbond met Israël en Hij gaf de opdracht om Zijn voorwaarden vast te leggen. Aan die voorwaarden moest Israël zich houden. In de bijbel worden die voorwaarden de wet genoemd. Bij de wet gaat het niet alleen om de Tien Geboden. Het was wel iets meer dan dat. Het waren alle regels en voorschriften die in de Thora zijn vastgelegd en die te vinden zijn in de boeken Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium. In het totaal gaat het om 613 stuks. De Joden noemen dit 613 Mitswot.

Maar er staat dan ook wel iets tegenover. Als Israël zich aan deze 613 regels en voorschriften houdt dan belooft God dat Israël een groot aantal zegeningen zou ontvangen en die zegeningen liegen er niet om. Ze worden beschreven in Deuteronomium 28:1-14.

En het zal gebeuren, als u de stem van de HEERE, uw God, nauwgezet gehoorzaam bent, door al Zijn geboden, die ik u heden gebied, nauwlettend in acht te nemen, dat de HEERE, uw God, u dan een plaats zal geven hoog boven alle volken van de aarde. En al deze zegeningen zullen over u komen en u bereiken, wanneer u de stem van de HEERE, uw God, gehoorzaam bent: Gezegend zult u zijn in de stad, en gezegend zult u zijn op het veld. Gezegend zal zijn de vrucht van uw schoot, de vrucht van uw land en de vrucht van uw vee, de dracht van uw koeien en de jongen van uw kleinvee. Gezegend zal zijn uw korf en uw baktrog. Gezegend zult u zijn bij uw komen, gezegend zult u zijn bij uw weggaan. De HEERE zal geven dat uw vijanden die u aanvallen, door u verslagen worden; over één weg zullen zij tegen u uittrekken, maar over zeven wegen zullen zij voor u wegvluchten. De HEERE zal de zegen over u gebieden in uw schuren en in alles wat u ter hand neemt. Hij zal u zegenen in het land dat de HEERE, uw God, u geeft. De HEERE zal u voor Zichzelf bevestigen tot een heilig volk, zoals Hij u gezworen heeft, als u de geboden van de HEERE, uw God, in acht neemt en in Zijn wegen gaat. En alle volken van de aarde zullen zien dat de Naam van de HEERE over u uitgeroepen is, en zij zullen voor u bevreesd zijn. En de HEERE zal u een overvloed ten goede geven, in de vrucht van uw schoot, in de vrucht van uw vee en in de vrucht van uw land, in het land dat de HEERE uw vaderen gezworen heeft u te zullen geven. De HEERE zal voor u Zijn rijke schatkamer, de hemel, openen, door uw land regen te geven op zijn tijd en door al het werk van uw handen te zegenen. U zult aan vele volken uitlenen, maar u zult zelf niet hoeven te lenen. De HEERE zal u tot een hoofd maken en niet tot een staart, en u zult uitsluitend omhoog gaan en niet omlaag, als u gehoorzaam bent aan de geboden van de HEERE, uw God, waarvan ik u heden gebied dat u ze in acht neemt en houdt, en als u niet afwijkt van al de woorden die ik u heden gebied, naar rechts of naar links, door achter andere goden aan te gaan en die te dienen. (Deuteronomium 28:1-14 HSV)

Aardse zegeningen

Wat opvalt in de opsomming van Deuteronomium 28 is dat het alleen om aardse beloningen, aardse zegeningen, zoals rijkdom en voorspoed gaat. Dat was is ook wel te verwachten; Bij de wet gaat het om een aards verbond. Daarom wordt van de wet gezegd dat het op het vlees is gelegd en niet op de geest. En daarom zijn de beloningen ook alleen aardse beloningen. Het houden van de wet was niet voldoende om niet aardse, dus geestelijke beloningen te ontvangen. Niet aardse, maar geestelijke beloningen waarvan het belangrijkste is het verkrijgen van het eeuwig leven. Voor het verkrijgen van Geestelijke zegeningen moest nog iets anders gebeuren. Israël was dus niet klaar met het alleen onderhouden van de wet. In Deuteronomium 6:4,5 staat, de eerste en voornaamste voorwaarde.  Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één! Daarom zult u de HEERE, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw kracht. (Deuteronomium 6:4-5 HSV)

Dus voor het verkrijgen van aardse zegeningen moet Israël zich houden aan de voorwaarden van hun verbond met God en dat is de wet. Voor het verkrijgen van Hemelse zegeningen, zoals het eeuwig leven moest Israël God onvoorwaardelijk liefhebben.

Israël maakt zijn uitverkiezing niet waar

Het lijkt allemaal zo simpel; God liefhebben en alle wetten stipt onderhouden. Israël heeft vooral het onderhouden van de wetten uit alle macht geprobeerd, maar God liefhebben, dat bleek vaak een stuk lastiger. God eist een gelovig Israël, omdat Israël de taak moet vervullen die Hij vanaf het begin de Zonen Gods heeft toegedacht: de aarde weer onder het gezag van God brengen. Nog steeds dezelfde opdracht die hij aan Adam had gegeven. Hoewel er steeds gelovige Israëlieten zijn geweest, was het volk Israël meer wettisch dan gelovig en uiteindelijk wordt het door het overspelig nalopen van vreemde Goden verworpen door God. In Hosea 1 wordt deze verwerping als volgt beschreven: “Op die dag zal het gebeuren dat Ik de boog van Israël zal breken in het dal van Jizreël. Zij werd opnieuw zwanger, en zij baarde een dochter. Daarop zei Hij tegen hem: Geef haar de naam Lo-Ruchama, want Ik zal Mij voortaan niet meer ontfermen over het huis van Israël, want Ik zal hen zeker wegvoeren. Maar over het huis van Juda zal Ik Mij ontfermen, en Ik zal hen verlossen door de HEERE, hun God. Ik zal hen echter niet verlossen door boog, door zwaard, door strijd, door paarden of door ruiters. Toen zij Lo-Ruchama niet meer de borst gaf, werd zij weer zwanger, en zij baarde een zoon. En Hij zei: Geef hem de naam Lo-Ammi,
want u bent niet Mijn volk en Ík zal er voor u niet zijn. Toch zal het aantal Israëlieten zijn als het zand van de zee, dat niet gemeten en niet geteld kan worden. En het zal gebeuren dat in de plaats waar tegen hen gezegd is: U bent niet Mijn volk, tegen hen gezegd zal worden: Kinderen van de levende God. Dan zullen de Judeeërs bijeengebracht worden samen met de Israëlieten. Zij zullen voor zich één Hoofd aanstellen en uit het land oprukken; want groot zal de dag van Jizreël zijn. Zeg tegen uw broeders: Ammi, en tegen uw zusters: Ruchama.” (Hosea 1:5-12 HSV)

De verwerping van Israël

De verwerping van Israël is een steeds terugkerend thema in het Oude Testament. Zowel in de grote als in de kleine profeten wordt het verbond tussen God en Israël dikwijls voorgesteld als een huwelijksrelatie, waarin God de man en Israël de vrouw is. Kenmerkend voor dit huwelijk is het overspel van de vrouw; Israël vervalt voortdurend in afgoderij, de vrouw hoereert met andere mannen.

Nadat het koninkrijk van Salomo is gesplitst in het tien-stammenrijk Israël en het twee-stammenrijk Juda, verandert het beeld van één vrouw naar twee zusters. Afkerigheid (Israël) en trouweloze (Juda) zijn beide getrouwd met God, hebben beide een verbond met God. In Jeremia 3:6-10 staat het volgende hierover: “In de dagen van koning Josia zei de HEERE tegen mij: Hebt u gezien wat het afvallige Israël gedaan heeft? Zij ging elke hoge berg op en onder elke bladerrijke boom, en bedreef daar hoererij. Ik zei, nadat zij al deze dingen gedaan had: Keer terug naar Mij, maar zij keerde niet terug. Dat zag haar trouweloze zuster Juda. Maar Ik zag, toen Ik vanwege alles waarin het afvallige Israël overspel had gepleegd, haar weggestuurd had en haar een echtscheidingsbrief gegeven had, dat Juda, haar trouweloze zuster, niet bevreesd werd. Zij ging zelf ook hoererij bedrijven. Zo gebeurde het dat het land door haar lichtzinnige hoererij ontheiligd werd, want zij pleegde overspel met steen en met hout. Zelfs in dit alles heeft haar trouweloze zuster Juda zich niet tot Mij bekeerd met heel haar hart, maar slechts in schijn, spreekt de HEERE.” (Jeremia 3:6-10 HSV)

Israël (10 stammen) wordt verstoten en krijgt van God een scheidbrief, d.w.z. God erkent Israël niet meer als Zijn volk, het huwelijk wordt ontbonden. Daarmee komt Israël gelijk te staan met alle andere volkeren die in de Bijbel ook wel de heidenen worden genoemd. Het andere huwelijk, het huwelijk tussen God en Juda (twee stammen) is zonder meer slecht te noemen, er was van de kant van de vrouw alleen plichtsgevoel, het zich houden aan de wet. Liefde (geloof) was er niet of nauwelijks en ook dat huwelijk zal door het gebrek aan liefde geen standhouden. Hoe het einde van dat huwelijk tot stand komt, wordt later in dit hoofdstuk beschreven. Maar eerst het volgende.

Jahwe = Christus

De God van het Oude Testament wordt ook wel Jahwe genoemd. In het Christendom is de leer van de drie-eenheid de theologische opvatting die er vanuit gaat dat er één God bestaat in drie goddelijke personen: de Vader, de Zoon (Jezus Christus) en de Heilige Geest. In het verleden is er veel strijd geweest over deze leer en ook nu zijn er nog veel gelovigen die zich niet in de leer kunnen vinden. Om de discussie hier opnieuw te gaan voeren lijkt me overbodig, maar dat wat over God de Vader in de Bijbel wordt gezegd neem ik nu wel als uitgangspunt. God de Vader heeft een aparte positie die gekenmerkt wordt door het onvermogen van een mens om hem te kunnen zien. In Exodus 33:20 staat: “U zou Mijn aangezicht niet kunnen zien, want geen mens kan Mij zien en in leven blijven.” We kunnen de conclusie trekken dat de God die spreekt met en gezien wordt door Adam en Eva, Noach, Abraham, Henoch en nog vele anderen in het Oude Testament door de uitspraak in Exodus 33:20 niet God de Vader kan zijn. Ze zijn namelijk niet dood neergevallen toen ze een ontmoeting hadden met God. Exodus 33:20 spreekt over God de vader, die woont in een ontoegankelijk licht in de hemel.

Johannes de doper zegt: “Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, Die in de schoot van de Vader is, Die heeft Hem ons verklaard.” (Johannes 1:18, HSV). Ook uit deze uitspraak van Johannes blijkt dat de God die in de bijbel door mensen, in welke verschijningsvorm dan ook, werden gezien niet God de Vader kan zijn.

Maar wie is het dan wel. Er blijven twee mogelijkheden over: De Zoon of de Heilige Geest. Van de Heilige Geest weten we dat die aan ons wordt gegeven, ons leidt of ons iets ingeeft. De Heilige Geest neemt in de bijbel op geen enkele plaats een menselijke gestalte aan. En dus moeten we de conclusie trekken dat de God van het Oude Testament, oftewel Jahwe, verschijningsvormen van God de Zoon zijn en daarmee kan van Jezus van Nazareth hetzelfde gezegd worden, ook hij is de Zoon van God. De uitspraak die Jezus deed over Abraham was voor de Joden, die Jezus niet zagen als de Zoon van God, maar als een profeet, ook niet te begrijpen. “Jezus zei tegen hen: Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Vóór Abraham geboren was, ben Ik.”  (Johannes 8:58, HSV).

Jezus vervangt zowel Adam als Israël

God (Jahwe) probeert het hele oude testament door Israël zover te krijgen dat ze zich aan de afspraken gaat houden, maar als blijkt dat het straffen niet geholpen heeft en de waarschuwingen van de profeten in het gunstigste geval in de wind geslagen zijn, doet God nog een uiterste poging. Hij komt zelf naar de aarde als de mens Jezus van Nazareth. Net als de straffen en de vermaningen heeft deze komst evenmin geholpen. Johannes 1:11 zegt dat Jezus kwam tot het Zijne, maar de Zijnen hebben Hem niet aangenomen. De Joden nemen Jezus niet aan als hun Verlosser, zij stellen het andere centraal: je plicht doen, de wet houden. Zodra Jezus iets doet wat in de ogen van de Joden niet geoorloofd is, wordt er direct gezegd: Zie je wel, hij deugt niet, hij doet dingen die de Thora verbiedt. Zoals het genezen op sabbat.

Jezus is niet gekomen om de wet te ontbinden, maar om te vervullen. (Mattheüs 5:17) Maar dat wil dus klaarblijkelijk niet zeggen dat hij in zijn leven alle 613 wetten keurig zou gaan houden. De Joden hebben hem al betrapt op verschillende overtredingen. Het vervullen van de wet is veel meer het betalen van de prijs, de boete voor het overtreden van de wet. Maar het was in eerste instantie de bedoeling van Jezus om door middel van bekering van het joodse volk te verzoenen met God de Vader. Hij roept met “Bekeert u, want het Koninkrijk der hemelen is nabijgekomen” iedere Israëliet op tot geloof. Maar de Joden denken anders: wij houden de voorschriften, dus wij geloven. Zij draaien de zaak om. Ze gaan er niet van uit dat de wetten het tekort moeten aantonen en zouden moeten leiden tot geloof in Hem die de tekorten kan wegnemen. Nee, zij denken op grond van hun wetsvervulling geloof te hebben. Het is onvermijdelijk; ook het huwelijk met Juda strandt. De ultieme poging van de man om het huwelijk te redden loopt op niets uit en het huwelijk moet worden ontbonden. Dit gebeurt uiteindelijk bij de dood van de man aan het kruis. Alleen is dat nog niet het einde van het verhaal van de zonen Gods.

“Of, broeders, weet u niet – ik spreek immers tot mensen die de wet kennen – dat de wet over de mens heerst zolang hij leeft? Want de gehuwde vrouw is door de wet gebonden aan de man zolang hij leeft. Als de man echter gestorven is, is zij ontslagen van de wet die haar aan de man bond. Daarom dan, als zij de vrouw van een andere man wordt terwijl haar man leeft, zal zij een overspelige genoemd worden. Als haar man echter gestorven is, is zij vrij van de wet, zodat zij geen overspelige is als zij de vrouw van een andere man wordt. Zo, mijn broeders, bent u ook door het lichaam van Christus gedood met betrekking tot de wet, opdat u aan een Ander zou toebehoren, namelijk aan Hem Die uit de doden opgewekt is, opdat wij vrucht zouden dragen voor God. “ (Romeinen 7:1-4 HSV).

De erfzonde

Adam had samen met Eva gegeten van de boom van kennis van goed en kwaad. Het gevolg was dat ze zouden sterven. Nu was het niet zo dat de mensen die toen op aarde leefden niet stierven. Natuurlijk gingen deze mensen dood en natuurlijk wisten deze mensen zelf ook wel dat ze dood konden gaan. De vraag is of ze zich bewust waren van het feit dat hun sterfelijkheid een straf was. Ze wisten ook niet dat ze voor God al dood waren. God kenden ze namelijk niet. God had zich nog maar aan twee mensen geopenbaard.  Adam is door het eten van de boom van kennis van goed en kwaad zich bewust geworden van zijn straf. Logischerwijs kun je pas spreken over straf als je op de hoogte bent van de regels en dat straf iets is dat je krijgt als je de gestelde regels overtreedt. Je hebt dan kennis van goed en kwaad. Door het eten van de boom werd Adam zich dus bewust van zijn zondige aard en werd zich bewust van het feit dat hij door zijn zondige aard gestraft zou worden met de dood. De zondige aard van de mensen wordt doorgegeven door de vader. Het gaat van vader op zoon en van vader op dochter. De dochter heeft in zo’n geval wel de zondige aard, maar ze kan hem niet doorgeven. De zondige aard en het doorgeven daarvan noemen we de erfzonde.

De belofte van het zaad

Door de erfzonde sterven wij en tot nu toe is dat het verhaal. Adam had gefaald en het was duidelijk dat de mens vanaf het begin al te zwak was om de uitvoering van Gods plan tot een goed einde te brengen. De mens bleek niet opgewassen tegen de satan. Er moest een plan B komen. Om de schepping te veroveren op satan en over te dragen in de handen van de Vader zou een sterkere persoon moeten komen dan Adam.In Genesis 3:15 staat wat God tegen de slang, die Adam en Eva heeft overgehaald om te eten van de boom van kennis van goed en kwaad, zegt: “En Ik zal vijandschap teweegbrengen tussen u en de vrouw, en tussen uw nageslacht en haar Nageslacht; Dat zal u de kop vermorzelen, en u zult Het de hiel vermorzelen.” (Genesis 3:15, HSV). Of God hier met “de vrouw” nadrukkelijk Eva bedoelt is niet waarschijnlijk. Het gaat voornamelijk om het zaad van Eva. Om voor de hand liggende biologische redenen mogen we aannemen dat God hier haar nageslacht, haar nazaten bedoelt. Van de slang weten we wie hij is. Dus als we deze uitspraak afpellen blijft over: Iemand uit het nageslacht van Eva zal de satan zijn kop vermorzelen en de satan zal die iemand de hielen vermorzelen. Een ander woord voor vermorzelen is verpletteren. Als je zoekt naar de gebeurtenis waar dit allemaal gebeurt, dan komen we uit bij de kruisiging.

Bij de kruisiging wordt Christus, die uit het geslacht van Adam en Eva komt, aan het kruis geslagen. De spijkers werden door de hiel van Christus het hout in geslagen en de woorden “en u zult Het de hiel vermorzelen” werden daar waarheid.  Dan blijft nog de vraag over of bij de kruisiging de kop van satan verpletterd is en had hij dit dreigement van God dan niet serieus genomen?

Satans kennis is beperkt

Natuurlijk wist satan van de komst en de taak van de Christus en uit de verzoeking in de woestijn blijkt dat hij ook wist dat Jezus de Christus was. Wat hij zich niet gerealiseerd heeft, is dat de dood en opstanding van Jezus Christus zijn ondergang was. Eigenlijk was dat voor iedereen nog een raadsel of,, zoals dat ook wel wordt genoemd, een verborgenheid. Pas toen Jezus Christus het nodig vond dat het doel van zijn lijden en sterven duidelijk werd, maakte hij het openbaar. Dit openbaar maken staat beschreven in Lukas 24. “Toen opende Hij hun verstand zodat zij de Schriften begrepen. En Hij zei tegen hen: Zo staat er geschreven en zo moest de Christus lijden en uit de doden opstaan op de derde dag. En in Zijn Naam moet onder alle volken bekering en vergeving van zonden gepredikt worden, te beginnen bij Jeruzalem.“(Lucas 24:45-47 HSV).

De uitleg voor de discipelen kwam pas na zijn dood en opstanding, maar dat wil niet zeggen dat Jezus voor die tijd niet al het één en ander had aangekondigd. In Mattheus 16:21 staat dat Jezus al probeerde het aan de discipelen duidelijk te maken. “Van toen aan begon Jezus Zijn discipelen te laten zien dat Hij naar Jeruzalem moest gaan en veel zou moeten lijden van de kant van de oudsten en de overpriesters en de schriftgeleerden, en dat Hij gedood zou worden en op de derde dag zou worden opgewekt.” (Mattheüs 16:21, HSV).

Dat was het moment dat satan door had wat er ging gebeuren. Hij trok meteen aan de noodrem en wel in de persoon van Petrus, die zei: “God zij U genadig, Heere, dit zal beslist niet met U gebeuren!” (Mattheüs 16:22). Jezus had wel door wie zijn lijden en serven zou willen tegenhouden en antwoordde Petrus met: “Ga weg achter Mij, satan! U bent een struikelblok voor Mij, want u bedenkt niet de dingen van God, maar die van de mensen.” (Matthéüs 16:23).  Satan heeft in de persoon van Judas nog geprobeerd de veroordeling tegen te gaan. “Toen Ju­das, die Hem verraden had, zag dat Hij veroordeeld was, kreeg hij berouw en hij bracht de dertig zilveren penningen bij de overpriesters en de oudsten terug en zei: Ik heb gezon­digd, want ik heb onschuldig bloed verraden! Maar zij zeiden: Wat gaat ons dat aan? U moet maar zien.” (Mattheüs 27:3-4 HSV). Als laatste poging heeft satan nog geprobeerd via de vrouw van Pilatus het tij te keren. Zij vroeg haar man om geen recht te spreken en de zaak te laten rusten. De satan heeft zijn nederlaag niet kunnen verhinderen. De Joden hebben, zonder het te beseffen, door de veroordeling van Jezus niet de satan in de kaart gespeeld, maar juist Jezus zelf.

De splitsing

Vanaf het moment dat God de uitspraak tegen satan deed “En Ik zal vijandschap teweegbrengen tussen u en de vrouw, en tussen uw nageslacht en haar Nageslacht; Dat zal u de kop vermorzelen, en u zult Het de hiel vermorzelen.” (Genesis 3:15, HSV), is er in de Bijbel sprake van twee lijnen; Aan de ene kant hebben we het zaad van Eva en aan de andere kant het zaad van de slang. Of als je het meer wil toepassen op de mens van nu; het zaad van de vrouw: mensen die God aannemen, die God geloven en het zaad van de slang: mensen die God afwijzen, die God niet geloven.

De geschiedenis van de zonen van Adam en Eva, Kaïn en Abel, is het ontstaan van de splitsing in twee lijnen. Toen Kaïn uit jaloezie Abel doodsloeg, werd Kaïn daarvoor natuurlijk gestraft. Hij moest de familie verlaten en werd uit de familie gezet. Hij mocht zich geen zoon van Adam meer noemen.

Het begrip zoon is in de Bijbel vaak wat anders dan het tegenovergestelde van dochter. Met de term wordt namelijk veel meer bedoeld dan alleen het geslacht van het kind. In Openbaring 12:5 staat de volgende zin: “En zij baarde een Zoon, een mannelijk Kind”. Als met het begrip zoon alleen maar een jongetje bedoeld wordt, dan is deze zin uit Openbaring een hele vreemde, met vooral tamelijk overbodige informatie. In Jesaja 9:6 staat “Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons gegeven” En hier begint de andere betekenis van zoon duidelijk te worden. Zoon betekent in de Bijbel erfgenaam. Het kind waar Jesaja over schrijft, het kind dat is geboren, is de van God gegeven erfgenaam. In de Bijbel betekent zoon dus veel meer erfgenaam dan kind.

Nadat Kaïn Abel gedood had, werd hij dus niet alleen weggestuurd, hij werd ook niet langer gezien als zoon van Adam en werd dus onterfd.

Kaïn vestigde zich vervolgens in het land Nod. Daar trouwde hij en kreeg een zoon, Henoch. Overigens is het trouwen van Kaïn en het krijgen van een zoon een redelijk krachtig bewijs van het feit dat Adam en Eva niet de eerste mensen op aarde waren. Tenzij je wil geloven dat Kaïn met zijn zusje trouwde en bij haar een kind verwekte; een kind uit incest dus.

Door het vertrek van Kaïn ontstond de scheiding, de splitsing in twee lijnen, met aan de ene kant de mensen, het zaad van de slang en aan de andere kant de zonen Gods, het zaad van Eva. Probleem was echter dat er op dat moment geen zonen Gods meer waren. Na de dood van Abel en het vertrek van Kaïn hadden Adam en Eva geen zonen meer die zich zonen Gods zouden mogen noemen. Gelukkig kregen Adam en Eva daarna nog een kind, een zoon. Ze noemden hem Seth wat “in de plaats van“ betekent en met hem werd de lijn van de Zonen Gods toch voortgezet. Abel was in eerste instantie de zoon die daar mee moest gaan beginnen, maar het werd zijn “plaatsvervanger” Seth die de draad oppakt.

Tweede gaat voor de eerste

In Mattheüs 19:30 doet Jezus de uitspraak: “Maar veel eersten zullen de laatsten zijn, en veel laatsten de eersten.” En het blijkt dat het in de Bijbel veel vaker voorkomt dat de tweede voor de eerste gaat. Bijvoorbeeld bij de zegening door Izak van Jakob en Ezau en bij de kinderen van Jozef als ze in Genesis 48:14-20 door Jakob worden gezegend. Het is zelfs zo dat de Gemeente (een volk uit de heidenen) vóór Israël (Gods eerstgeborene) gaat. “Dan moet u tegen de farao zeggen: Zo zegt de HEERE: Mijn zoon, Mijn eerstgeborene, is Israël.” (Exodus 4:22, HSV) en in Handelingen 15:14 staat het tegenovergestelde “Simeon heeft verteld hoe God voorheen naar de heidenen omgezien heeft om voor Zijn Naam uit hen een volk aan te nemen.” Er heeft dus duidelijk een verwisseling plaatsgevonden.

Dat de tweede voor de eerste gaat, is ook vandaag nog het geval. Voor God gaat de gelovige (=nieuwe mens) vóór de uit een vrouw geboren mens (=oude mens). Uiteindelijk volbracht Jezus wat Adam niet is gelukt en daarom wordt Jezus ook wel de tweede Adam genoemd. Allemaal voorbeelden van het principe dat de tweede voor de eerste gaat.

De lijn van de zonen Gods

Als we de familie van Adam en Eva volgen in de tijd, komen we via hun zoon Seth, via Noach, Abraham en Izak uit bij aartsvader Jakob. Van Jakob weten we dat hij twaalf zonen had en de Israëlieten werden onderverdeeld in twaalf stammen. Zijn bekendste zoon Jozef, die door zijn broers als slaaf verkocht werd, had geen stam naar zich vernoemd gekregen. In plaats daarvan waren zijn zonen Efraïm en Manasse de stamvaders van hun eigen stam. Het zijn dus welgeteld 13 stammen. Niet iedere stam kreeg een eigen stuk grond. De stam Levi leefde verspreid onder de andere stammen en dat had te maken met de specifieke taak die deze stam was toebedeeld. De stam Levi kreeg het recht op het priesterschap. Vanaf dat moment kon alleen iemand uit de stam Levi priester worden.

Na koning Salomo scheurde het rijk van de twaalf stammen in tweeën. Tien van de twaalf stammen scheidden zich af en vormden het tienstammenrijk. Dit rijk wordt ook wel Israël of Efraïm genoemd. De andere twee stammen, Juda en Benjamin, bleven trouw aan het koningshuis. Het rijk van de twee stammen kreeg de naam Juda; Juda was de grootste van de twee stammen. Binnen het tienstammenrijk was Efraïm de machtigste. Als in het algemeen in de Bijbel gesproken wordt over Israël, dan worden alle stammen, inclusief de stam Levi, bedoeld.

De erfenis voor Israël

Nu we weten wat Israël is en dat Israël de erfgenaam van God is, wordt het interessant om te onderzoeken wat dan eigenlijk die erfenis is, waar bestaat die erfenis uit. Israël erft onder andere de belofte die God aan Eva en aan Abraham gegeven heeft over het zaad en dat is, volgens Galaten 3:16, Christus. “Welnu, zo zijn de beloften aan Abraham en aan zijn nageslacht gedaan. Hij zegt niet: En aan de nageslachten, alsof er sprake zou zijn van velen; maar van één: En aan uw Nageslacht; dat is Christus.” (Galaten 3:16, HSV)

Uit Israël zal de Messias komen en wel uit de stam Juda. “De scepter zal van Juda niet wijken en evenmin de heersersstaf van tussen zijn voeten, totdat Silo (=de Messias) komt, en Hem (=de Messias) zullen de volken gehoorzamen.” (Genesis 49:10, HSV). De Messias komt, zo blijkt uit dit vers, niet om alleen Israël te redden, maar alle volken. De zegen over de volken komt wel via Gods volk Israël. Israël kreeg in Exodus 19:6 de opdracht een koninkrijk van priesters te zijn, maar deze opdracht kan door Israël alleen worden uitgevoerd onder leiding van de Messias; Christus. “U dan, u zult voor Mij een koninkrijk van priesters en een heilig volk zijn. Dit zijn de woorden die u tot de Israëlieten moet spreken.” (Exodus 19:6, HSV)

Deze belofte was het allerbelangrijkste, maar er was meer en wat dat precies inhoudt wordt in Hoofstuk 4 uitgelegd.